Dieta fleksitariańska zyskuje na popularności. W skrócie można powiedzieć, że termin ten oznacza elastyczne podejście do diety roślinnej.
Fleksitarianizm to sposób żywienia dla osób doceniających zalety niejedzenia mięsa, a jednocześnie nieprzekonanych do natychmiastowego odstawienia go i przejścia na ścisły wegetarianizm lub weganizm.
Nie jest to zjawisko nowe, a raczej nowo nazwane. Osoby przekonane różnymi pozytywnymi aspektami wegetarianizmu niejednokrotnie postanawiają odstawiać ten rodzaj produktów spożywczych, stopniowo zaczynając od mięsa czerwonego, poprzez mięso drobiowe, aż do rezygnacji z jedzenia ryb i owoców morza. Mogą to być również zadeklarowani wegetarianie, którzy jednak nie mają problemu z tym, aby od czasu do czasu pozwolić sobie na zjedzenie ryby czy kurczaka. Nowym podejściem jest natomiast postawienie sobie fleksitariańskiego sposobu żywienia za cel sam w sobie, tak aby zmniejszyć, a nie całkowicie wyeliminować, ilość spożywanego mięsa. Ze względu na aspekt redukcji ilości mięsa, nurt ten jest nazywany również redukcjonizmem. Powody mogą być różne, od mających na celu poprawę zdrowotności diety, poprzez chęć zmniejszania swojego niekorzystnego wpływu na środowisko i dbałość o ekologię, po aspekt wzrastającej etycznej niechęci do jedzenia zabitych zwierząt. Przyjrzyjmy się więc temu, jak najlepiej komponować składniki diety fleksitariańskiej, jakie mogą być jej korzyści oraz wyzwania.
Zasady i składniki diety fleksitariańskiej
Głównym założeniem diety fleksitariańskiej jest spożywanie mniejszej ilości mięsa, na korzyść zwiększonej ilości składników roślinnych. Jeśli już decydujemy się na wprowadzanie zmian w swojej diecie, to dobrze by było, aby dążyć do polepszenia jakości swojego codziennego jadłospisu. Zasady diety fleksitariańsiej to więc nie tylko rezygnacja z dużych ilości mięsa czy poszczególnych jego rodzajów, ale również wprowadzenie na jego miejsce zdrowych roślinnych zamienników.
Dlatego za ograniczeniem ilości mięsa powinno iść zwiększenie udziału w diecie nieprzetworzonych produktów roślinnych, czyli takich jak:
- warzywa, a zwłaszcza zielonolistne,
- świeże owoce i soki,
- roślinne źródła białka takie jak nasiona roślin strączkowych (np. ciecierzyca, przetwory sojowe takie jak tofu, różne rodzaje fasoli i groch) oraz orzechy (włoskie, brazylijskie, laskowe, nerkowca oraz migdały),
- zdrowe tłuszcze pochodzenia roślinnego np. awokado, pestki i orzechy, tłoczone na zimno oleje (które można otrzymywać w domu za pomocą specjalnej prasy),
- pełnoziarniste zboża, w tym kasze takie jak jaglana, gryczana, komosa ryżowa jęczmienna, ciemne rodzaje nieoczyszczonego ryżu, itp.
Składniki diety takie jak nabiał, jajka i ryby również mogą zostać ograniczone, ale nie ma sensu zwiększanie ich udziału w diecie, ze względu nad odzwierzęce pochodzenie (czy to, że ryby przecież też są mięsem).
Mięso natomiast można odstawiać stopniowo, zaczynając od najmniej zdrowych mięs czerwonych takich jak wieprzowina i wołowina, a zachować w diecie zmniejszone ilości chudszych mięs białych, jak kurczak, indyk czy królik. Dobrym pomysłem jest również zminimalizowanie udziału w diecie przetworzonych produktów mięsnych takich jak kiełbasy, pasztety, szynki czy konserwy. Można również dążyć do sporadycznego jedzenia mięsa i mocnego ograniczenia produktów odzwierzęcych. Tak naprawdę pojęcia fleksitarianizmu czy redukcjonizmu są bardzo szerokie i obejmują każdy rodzaj żywienia, który dąży do zmian proporcji produktów odzwierzęcych na rzecz roślinnych.
Korzyści zdrowotne płynące z zastosowania diet bardziej roślinnych
Jeśli podejmiemy chęć zmiany naszych nawyków żywieniowych w kierunku zwiększenia udziału składników roślinnych, to nasze zdrowie może na tym zyskać. Ważne jest jednak pamiętanie o powyżej wymienionych zasadach. Prawda jest taka, że całkowita lub częściowa zamiana mięsa na produkty takie jak makarony i pieczywo z białej mąki, słodycze, roślinne fast foody i słone przekąski, w oczywisty sposób niekorzystnie wpłynie na nasze zdrowie.
Prawidłowo prowadzona, zdrowa dieta felksitariańska może natomiast doprowadzić do:
- zmniejszenia poziomu cholesterolu we krwi,
- obniżenia ciśnienia skurczowego serca,
- zmniejszenia ryzyka innych chorób cywilizacyjnych, w tym chorób serca, nowotworów czy cukrzycy,
- utraty paru zbędnych kilogramów,
- wzmocnienia odporności organizmu na wirusowe i bakteryjne choroby zakaźne,
- polepszenia ogólnego stanu zdrowia i samopoczucia, w szczególności jeśli nasza wcześniejsza dieta nie należała do najzdrowszych.
Aspekty etyczne przemawiające za fleksitarianizmem
Poza korzyściami zdrowotnymi bardzo duże znaczenie dla fleksitarian mają aspekty ekologiczne i etyczne. Przemysłowe hodowle mięsa, ale również mleka i jaj, mają niekorzystny wpływ na środowisko, jak również nie dbają o jakość życia zwierząt.
Zagorzali wegetarianie czy weganie niejednokrotnie chcieliby, aby jak najwięcej osób przeszło na ich sposób odżywiania. Większość osób z wielu powodów, nie jest w stanie całkowicie zrezygnować z mięsa czy produktów odzwierzęcych. Jeśli jednak takie osoby włożą odrobinę wysiłku ze zmniejszenie tych składników w swojej diecie, to sumaryczny efekt dla środowiska będzie korzystny.
Ważnym aspektem jest również wybór jakości spożywanego mięsa. Wybór mięsa hodowanego przemysłowo jest zdecydowanie mniej korzystny dla naszego zdrowia, dokłada cegiełkę do przedmiotowego traktowania zwierząt oraz zanieczyszczania środowiska. Jeśli tylko mamy taką możliwość to lepiej jest kupować mięso z małych lokalnych gospodarstw, w których właściciele dbają o hodowane zwierzęta w naturalny sposób. W taki sposób dajemy sygnał dla wielkich korporacji, że nie podoba nam się to, jak bardzo nie liczą się z wpływem swoich hodowli na środowisko. Jednocześnie odżywiamy nasze ciało, nie dostarczając mu kolejnych związków chemicznych takich jak m.in. antybiotyki pochodzące z mięsa zwierząt hodowlanych. Pamiętajmy, że to popyt kreuje podaż. Dlatego im mniejsze zainteresowanie ze strony ludzi zakupu mięsa hodowanego przemysłowo, tym mniejsza jego produkcja i związany z tym pozytywny wpływ na stan środowiska naturalnego i dalsze losy naszej planety.
