Yerba mate to wyjątkowy napój. Swoją popularność zawdzięcza głównie właściwościom pobudzającym, wynikającym z wysokiej jak na herbatę zawartości kofeiny, lecz to nie jedyna jej zaleta. Yerba Mate jest naparem z liści ostrokrzewu paragwajskiego, pochodzącego z Ameryki Południowej. Z przygotowywaniem i piciem yerby wiąże się wiele specyficznych rytuałów, które mają związek z wydobywaniem jak najlepszego smaku i właściwości naparu. Wielu osobom picie yerby może wydawać się trochę dziwne, ale warto chociaż spróbować, gdyż korzyści z niej płynących jest mnóstwo. Yerba mate może posłużyć jako zamiennik kawy, dla osób które ją źle tolerują lub po prostu nie lubią jej smaku. Może być także używana w celach prozdrowotnych, tak jak wiele innych herbat ziołowych. Zobaczmy więc co takiego zdrowego kryje się w tym tajemniczym naparze.
Wpływ na układ nerwowy
Yerba mate wpływa przede wszystkim na poprawę funkcjonowania mózgu, co objawia się poprzez: wzrost zdolności koncentracji, poprawę pamięci i zmniejszenie zmęczenia psychicznego. Dzięki obecności witamin z grupy B pełni także rolę naturalnego antydepresanta – poprawiając nastrój.
Regulacja gospodarki wodno-elektrolitowej
Poprzez wysoką zawartość pierwiastków takich jak potas, magnez i mangan, yerba mate pomaga w utrzymywaniu prawidłowego bilansu elektrolitów. Działając moczopędnie pomaga również pozbyć się nadmiaru nagromadzonej w organizmie wody. Jest to także właściwość przyczyniająca się do łagodzenia objawów napięcia przedmiesiączkowego i związanych z nim zaburzeń gospodarki wodnej.
Walka z wolnymi rodnikami
Napar z yerby jest niezwykle bogaty w antyutleniacze, co jest podstawą prozdrowotnego działania wielu produktów roślinnych. Yerba mate charakteryzuje się wyjątkowo silnymi właściwościami przeciw utleniającymi, więc jej picie przyczynia się do zapobiegania rozwojowi wielu chorób. Dzieje się tak, gdyż obecne w yerbie związki chronią przed stresem oksydacyjnym, uszkodzeniami DNA, utlenianiem lipidów i zwiększają wytwarzanie enzymów antyoksydacyjnych.
Przeciwnowotworowo
Dowiedziono, iż regularnie przyjmowany ekstrakt z yerba mate zwiększa stabilność struktury DNA, przez chroni je przed działaniem czynników rakotwórczych. Może wykazywać również właściwości cytotoksyczne, niszcząc już powstałe komórki rakowe.
Wpływ na gospodarkę lipidową
W wyniku ochrony przed utlenianiem kwasów tłuszczowych, yerba wpływa na zmniejszenie odkładaniu się cholesterolu w ścianach naczyń krwionośnych. Badania wykazały, iż regularne picie yerba mate powoduje spadek frakcji cholesterolu LDL, jak również wzrost korzystnego HDL. Pijąc yerbę zmniejszamy więc prawdopodobieństwo powstawania zmian miażdżycowych, a co za tym idzie chronimy serce przed zmianami chorobowymi.
Wspomaganie trawienia i odchudzania
Yerba mate wpływa również na poprawę procesu trawienia, m.in. poprzez stymulację wydzielania żółci. A przyśpieszając tempo metabolizmu oraz spowalniając wchłanianie tłuszczów może ułatwić proces utraty zbędnych kilogramów. Ma wpływ także na normalizację poziomu cukru we krwi przez co zapobiega nagłym napadom głodu oraz przed rozwojem cukrzycy.
Przeciw infekcjom
Mate zawiera także cały wachlarz substancji o działaniu wspierającym układ odpornościowy. Zawdzięcza to właściwościom przeciwzapalnym, przeciwgrzybiczym oraz przeciwpasożytniczym.
Właściwości i smak yerba mate różnią się w zależności od jej rodzaju, miejsca pochodzenia czy zastosowanych dodatków.
Pochodzenie
- W PARAGWAJU najczęściej używaną obróbką jest suszenie mate nad dymem z ogniska. Dzięki temu smak przypomina wędzoną śliwkę lub tytoń. Taki wędzony susz jest bardzo pożądany, ze względu na silny smak i działanie. Najczęściej spożywane tam mate zawierają patyczki.
- W ARGENTYNIE można znaleźć najwięcej odmian i gatunków yerba mate. Nie są one już tak mocne jak te z Paragwaju, ponieważ proces suszenia i leżakowania jest dużo krótszy. Za to wybór jest ogromny! Najwięcej smaków, aromatów i doświadczeń dla podniebienia. Wiele yerb z Argentyny nadaje się dla początkujących, choć zaawansowani też mają w czym wybierać.
- W BRAZYLII najpopularniejsze są Erva Mate, czyli yerby z bardzo drobno zmielonymi liśćmi. Nie każdy jest ich zwolennikiem, ponieważ ze względu na dużą ilość pyłu, bardzo łatwo można zanieczyścić bombillę, ponadto zostawiają na języku nieprzyjemne uczucie piasku. Erva Mate to dość delikatna yerba.
Najczęściej spotykane rodzaje yerba mate
- ELABORADA sin palo/ DESPALADA – mate bez patyczków, esencjonalna
i o wyrazistym smaku. - ELABORADA con palo – mate z gałązkami i patyczkami, jest delikatniejsza od despalady, ale patyczki nadają orginalnego smaku.
- Selecion Especial / premium – mate z lepiej wyselekcjonowanymi listkami i patyczkami, długo leżakowana – mocniejsza.
- Sin humo – liście leżakujące nad parą wodną, bez dymu.
- Arbacuá (wędzona) – herbata suszona i wędzona dymem palonego drewna.
Dodatki
- Wzmacniające działanie pobudzające: guarana, miłorząb japoński, żeń-szeń, zielona herbata Gunpowder.
- Wspomagające odchudzanie: czerwona herbata pu-erh, morwa biała, koper włoski, owoc rokitnika.
- Wzamcniające organizm: żeń-szeń, czarny bez, jagody goji, skrzyp polny.
- Odtoksyczniające: ostropest plamisty, melisa, nagietek, bławatek, mięta.
- Smakowe: marakuja, pomarańcza, grejpfrut, gruszka, ananas, porzeczka,…
A na koniec pożyteczne wskazówki odnośnie tego jak przygotować yerbę, aby nie stracić nic z jej cennych właściwości. Najistotniejszą sprawą w przygotowywaniu naparu jest temperatura wody, którą zalewamy liście. Nie należy używać wrzątku, gdyż tak wysoka temperatura niszczy wiele składników prozdrowotnych ale też smakowych! Optymalna temperatura zalewania to ok.70 – 80 °C, wystarczy więc odczekać parę minut po zagotowaniu wody. Ilość suszu potrzebnego do sporządzenia naparu to 1/4 do 2/3 objętości naczynia, w zależności od preferowanej „mocy” napoju. Odczekujemy aż liście zaparzą się i wchłoną część wody, a następnie zaczynamy picie. Liście można zalewać jeszcze parokrotnie, aż do utraty ich zabarwienia. Kolejne „parzenia” różnią się smakiem oraz oddawanymi do naparu substancjami.
Picie yerba mate mogą nam ułatwić i uatrakcyjnić specjalnie do niej przeznaczone gadżety takie jak tykwy lub ceramiczne kubki, oraz specjalne rurki z filtrem, czyli bombille.
